Poniżej porównanie aktualnych (wrzesień 2023) modeli pianin cyfrowych Yamaha. W tekście opiszę moje wrażenia dotyczące brzmienia oraz mechaniki klawiatury. Są to kluczowe elementy pianin cyfrowych, które trudno ocenić bez wypróbowania pianina.

Szanowni Państwo, sklep Elpiano nie prowadzi sprzedaży pianin cyfrowych Yamaha, poniższe porównanie ma charakter informacyjny. W ofercie Elpiano mamy doskonałe pianina z drewnianą klawiaturą , które kosztują 4490 zł, a pianina dla uczniów szkół muzycznych 3490 zł. Oto pełna oferta pianin Elpiano - proszę kliknąć tutaj.

Pianina Yamahy, które warto rozważyć do nauki gry oraz na etapie dalszej edukacji muzycznej, to modele serii Arius oraz Clavinova. Aktualne modele pianin cyfrowych Yamaha to: z serii Arius (pozostające w sprzedaży od roku 2022): YDP-145, YDP-165, YDP-S35, YDP-S55 oraz wciąż pozostające w sprzedaży “wychodzące” (poprzednie) modele Arius: YDP-144, YDP-164, YDP-S34, YDP-S54. Aktualne pianina z serii Clavinova (pozostające w sprzedaży od roku 2019) to: CLP-725, CLP-735, CLP-745, CLP-775 i CLP-785. Poprzednie modele z serii Clavinova (czyli: CLP-625, CLP-635, CLP-645, CLP-675 i CLP-685) można jeszcze spotkać w niektórych sklepach muzycznych w dość atrakcyjnych cenach, więc ich opis również znajdą Państwo poniżej - zapraszam. :)

Seria Arius:

Najnowsze pianina serii Arius to modele YDP-145 (i jego odpowiednik YDP-S35) oraz YDP-165 (i jego odpowiednik YDP-S55), wprowadzone na rynek w 2022r. Równolegle wciąż pozostają w sprzedaży poprzednie modele serii Arius, czyli: YDP-144, YDP-164, YDP-S34 i YDP-S54.

Yamaha Arius YDP-145:

Cena około 4000 zł

Arius YDP-145 to następca wciąż pozostającego w sprzedaży pianina YDP-144 (model opisany dokładnie poniżej). Względem poprzednika, w YDP-145 wprowadzono następujące zmiany:

• dodano technologię “Virtual Resonanse Modeling Lite” (VRM Lite”). Funkcja ta oznacza, że poza samym brzmieniem fortepianu, pianino oddaje też dodatkowe efekty dźwiękowe (takie jak pogłos / rezonans), które powstają przy grze na pianinie i fortepianie akustycznym. Ta cecha ma jeszcze bardziej przybliżać wrażenia z gry na pianinie YDP-145 do gry na instrumentach akustycznych.

• wprowadzono konstrukcję “tone escapement”, czyli dodano wyjścia z tyłu pianina, tak, by mogło przez nie wydobywać się brzmienie instrumentu. Umożliwia to uzyskanie wrażenia bardziej przestrzennego rozchodzenia się dźwięku.

Pozostałe cechy YDP-145 pozostały bez zmian względem YDP-144, czyli:

• główne brzmienie fortepianu pozostaje tego samego typu, czyli próbki CFX

• polifonia 192 głosy

• mechanizm klawiatury typu Graded Hammer Standard (GHS), czyli taki sam jak w YDP-144

• 10 brzmień

• głośniki: 2x8W

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu YDP-145:

Opisywanie brzmienia bez odniesienia do tego, jak to brzmienie jest wydobywane, nie daje wielu informacji. Długo już testuję pianina, a dojście do tego, co jest kluczowe, zajęło mi wiele lat. Może być tak, że brzmienie wydaje się ładne, mechanizm klawiatury naturalny, a jednak grający ma wrażenie, że coś jest nie tak. Przy wielu pianinach czasem odnoszę wrażenie, że pianino jest nadmiernie głośne, dźwięki “wyskakują” (są zbyt głośne) lub - wręcz przeciwnie: nadmiernie stłumione. Czyli moc uzyskiwanego brzmienia może być nieadekwatna do tego, co grający planuje wydobyć. Jest to bardzo powszechny problem w pianinach cyfrowych, czasem nawet dość drogie pianina cyfrowe są dalekie od naturalnej odpowiedzi instrumentu, będę jeszcze wiele razy poruszać tę kwestię na blogu :)

W YDP-145 ten problem właśnie się pojawia. Odczuwam tu niewystarczającą kontrolę dynamiki, czyli tego, czy dźwięk jest wydobywany z odpowiednim natężeniem. Gdy dźwięki są powtarzane lub grane szybko, niektóre dźwięki zostają nadmiernie wyciszone, stłumione. Dodatkowo przedział dynamiki jest dość ograniczony: Trudno jest osiągnąć delikatne, bardzo ciche brzmienie (tzw. pianissimo czy pianissimo possibile), ponieważ zdarza się, że przy próbie delikatnego naciśnięcia klawisza, dźwięk nie wydobywa się, a naciśnięcie odrobinę mocniej powoduje wydobycie już zbyt głośnego dźwięku. Ciche dźwięki odzywają się bez różnorodności dynamicznej. Niewystarczającą kontrolę nad dźwiękiem zauważam też przy mocniejszym graniu, choć jest ona odczuwalna w mniejszym stopniu niż przy cichej grze: otóż nawet przy bardzo mocnym naciskaniu klawisza (czyli przy próbie zagrania ff czy fff), dźwięk pozostaje na poziomie umiarkowanie głośnym. Z drugiej strony mocne brzmienie, na poziomie forte (choć nie fff), możliwe jest do uzyskania w YDP-145, a nie udawało mi się go uzyskać w nawet droższym i popularnym modelu Kawai. Więc to ograniczenie brzmienia nie jest przypadłością tylko i wyłącznie modelu YDP-145, niestety zdarza się częściej wśród pianin w cenie około 4000zł.

Podsumowując: brzmienie pianina Yamaha YDP-145 jest odpowiednie, naturalnie fortepianowe. Praca klawiszy jest dość lekka, ale akceptowalna. Głównym ograniczeniem tego modelu jest możliwość uzyskiwania zmian dynamicznych, a to właśnie kształtowanie dynamiki jest kluczowym elementem gry na pianinie - przez całe lata pianiści uczą się nie tego, by “trafić” we właściwy dźwięk, ale tego, by wydobyć go z odpowiednią dynamiką, czyli by zagrać łagodnie, cicho, przejmująco, intensywnie lub mocno. Przy pianinie z ograniczoną dynamiką, ta praca nad wydobyciem odpowiedniego dźwięku nie jest możliwa.

Poniżej zdjęcie pianina YDP-145. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Arius YDP-144:

Cena około 4000 zł

Arius YDP-144 to podstawowy model pianin cyfrowych Yamahy Arius. Główne cechy YDP-144:

• brzmienie typu Grand Piano to CFX, czyli próbki fortepianu Yamaha CFX wprowadzone właśnie w tym modelu (w odróżnieniu od poprzedniego brzmienia “Pure CF Sound Engine”, które było w YDP-143)

• polifonia 192 głosy

• mechanizm klawiatury typu Graded Hammer Standard (GHS), czyli taki sam jak w YDP-143

• 10 brzmień (w tym brzmienie Grand Piano CFX jest dopracowane, a pozostałe brzmienia o umiarkowanej jakości)

• głośniki: 2x8W

Nowością YDP-144 jest zmiana źródła dźwięku, czyli nowe próbki brzmieniowe, które zostały użyte przy tworzeniu brzmienia Grand Piano. Wcześniejsze brzmienie dostępne w YDP-143 to “Pure CF Sound Engine”, natomiast w YDP-144 wykorzystano próbki typu CFX, czyli brzmienie stworzone przy wykorzystaniu fortepianu koncertowego Yamaha 9' CFX.

Mechanizm klawiatury typu Graded Hammer Standard (GHS) pozostał taki sam jak w pianinie Yamaha YDP-143 i jak w jeszcze dawniejszym modelu YDP-142, czyli niezmieniony już od wielu lat. Mechanizm ten opisałam jako dość prosty, bez odczucia młoteczków. Wbrew nazwie Graded Hammer Standard (czyli klawiatura ważona młoteczkowa), w klawiaturze YDP-144 nie czuć wyraźnie mechanizmu młoteczkowego, klawiatura lżejsza i płytsza niż w YDP-164, czyli bardziej zbliżona do keyboardu. Zdarza się jednak, że przy szybkich powtórzeniach klawisze grają ciszej lub nie oddają w pełni dynamiki (czyli zdarza się, że grający chce zagrać odrobinę mocniej lub ciszej, a pianino tego nie oddaje). Mechanizm klawiatury, który zastosowano w YDP-144 jest taki sam jak w pianinach przenośnych Yamahy, np. w modelu P-45.

Poniżej zdjęcie pianina YDP-144. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Arius YDP-S35:

Cena to ok. 4000 zł

Podobnie jak model YDP-S34 był pianinem YDP-144 w innej obudowie, tak model YDP-S35 to odpowiednik pianina YDP-145, w innej obudowie. Jedyną - poza wyglądem - różnicą jest fakt, że w YDP-145 jest dodatkowe wyjście dźwięku z tyłu obudowy - takiego dodatkowego miejsca rozchodzenia się brzmienia nie ma w pianinie YDP-S35. Poza tym jednym wyjątkiem cała specyfikacja, funkcje, brzmienia i mechanizm klawiatury są takie same jak pianinie Arius YDP-145. Pianina różnią się jedynie wyglądem: model YDP-145 ma typowy dla pianin kształt z wysuwaną pokrywą klawiatury, natomiast YDP-S35 ma mniejsze wymiary oraz składaną pokrywę klawiatury (a nie wysuwaną, tak jak w YDP-145).

Poniżej zdjęcie pianina YDP-S35. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Arius YDP-S34:

Cena to ok. 3900 zł

Model YDP-S34 to dokładnie takie samo pianino jak YDP-144, z wyjątkiem obudowy. Czyli pod względem specyfikacji, funkcji, brzmienia, mechanizmu klawiatury jest to taki sam model jak YDP-144. Jedyną różnicą jest obudowa pianina i jego kształt, który w przypadku YDP-144 ma typowy dla pianin kształt z wysuwaną pokrywą klawiatury, natomiast w modelu YDP-S34 wymiary pianina są odrobinę mniejsze, a pokrywa klawiatury jest składana (nie wysuwana). Wszystkie pozostałe wrażenia i opis dla modelu YDP-S34 są takie, jak umieszczone powyżej dla modelu YDP-144.

Poniżej zdjęcie pianina YDP-S34. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Arius YDP-165:

Cena około 5390 zł

Arius YDP-165 to następca pozostającego w sprzedaży pianina YDP-164 (opisany poniżej). Zmiany w YDP-165 względem YDP-164 są takie same, jak w przypadku YDP-145 vs YDP-144, czyli:

• dodano technologię “Virtual Resonanse Modeling Lite” (VRM Lite”). Funkcja ta oznacza, że poza samym brzmieniem fortepianu, pianino oddaje też dodatkowe efekty dźwiękowe (takie jak pogłos / rezonans), które powstają przy grze na pianinie i fortepianie akustycznym. Ta cecha ma jeszcze bardziej przybliżać wrażenia z gry na pianinie YDP-165 do gry na instrumentach akustycznych.

• wprowadzono konstrukcję “tone escapement”, czyli dodano wyjścia z tyłu pianina, tak, by mogło przez nie wydobywać się brzmienie instrumentu. Umożliwia to uzyskanie wrażenia bardziej przestrzennego rozchodzenia się dźwięku.

Pozostałe cechy YDP-165 pozostały bez zmian względem YDP-164, czyli:

• główne brzmienie fortepianu pozostaje tego samego typu, czyli próbki CFX

• polifonia 192 głosy

• mechanizm klawiatury typu Graded Hammer 3 (GH3) z lakierem imitującym kość słoniową

• 10 brzmień

• głośniki: 2x20W

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu YDP-165:

Do momentu zagrania na pianinach Yamaha serii Clavinova, test YDP-165 był pozytywny. Dopiero bezpośrednie porównanie z droższym i lepszym modelem podkreśliło te elementy, których brakuje w YDP-165: przy pogłębianiu dźwięku na pewnym etapie dynamiki w YDP-165 następuje maksimum mocy wydobytego brzmienia i nie można już go pogłębić. W pianinach serii Clavinova czułam radość z pogłębiania dźwięku, każdy klawisz reagował na intensywność nacisku, tymczasem w YDP-165 - powyżej głośności na poziomie umiarkowanym - tego nie ma. Czasem palce zsuwały mi się z czarnego klawisza, bo tam nic palca nie trzymało, żadne mocniejsze brzmienie, miałam wrażenie braku reakcji. Pogłębianie dźwięku, czyli zwiększanie dynamiki, jest odpowiednie na poziomie cichym, umiarkowanym i dość głośnym, brakuje natomiast możliwości pogłębiania brzmienia przy grze forte.

Poniżej zdjęcie pianina YDP-165. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Arius YDP-164:

Cena około 5200 zł

Model YDP-164 zastąpił w roku 2019 model YDP-163. Podobnie jak przy porównaniu modelu YDP-144 vs YDP143, tak i w tym przypadku, najważniejszą cechą modelu YDP-164 było nowe brzmienie Grand Piano. Wcześniejsze brzmienie “Pure CF Sound Engine”, zastąpiono w YDP-164 brzmieniem typu CFX, czyli próbkami stworzonymi przy wykorzystaniu fortepianu koncertowego Yamaha 9' CFX. Mechanizm klawiatury, moc głośników i inne cechy pozostały takie, jak w YDP-163.

Główne cechy YDP-164:

• polifonia 192 głosy

• mechanizm klawiatury typu Graded Hammer 3 (GH3) z lakierem imitującym kość słoniową

• 10 brzmień

• głośniki: 2x20W

Moje wrażenia z gry na pianinie YDP-164:

• klawisze chodzą łagodnie, nie odbijają zbyt mocno od spodu

• tryle i szybkie powtórzenia (repetycje) wychodzą sprawnie, bez wytłumionego dźwięku

• nowe brzmienie, choć teoretycznie to samo co w YDP-144, tutaj, w YDP-164 sprawdza się lepiej niż w YDP-144, ponieważ nie jest tłumione nawet przy mocniejszej grze. Czyli na odbiór brzmienia ma wpływ nie tylko jakość próbek, ale też mechanizm klawiatury, od którego zależy sposób i precyzja wydobywanego dźwięku. Samo brzmienie próbek Grand piano wydaje się cieplejsze niż w YDP-163.

Poniżej zdjęcie pianina YDP-164. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Arius YDP-S55:

Cena to ok. 5000 zł

Model YDP-S55 to odpowiednik pianina YDP-165, choć z inną obudową, więc - podobnie jak model YDP-S35 względem YDP-145, tak i YDP-S55 względem YDP-165, pianino YDP-S55 nie ma cechy “tone escapemnent” (dodatkowego wyjścia, przez który wydobywa się brzmienie instrumentu). Pod względem specyfikacji, funkcji, brzmienia, mechanizmu klawiatury jest to taki sam model jak YDP-165. Jedyną różnica jest obudowa pianina i jego kształt, który w przypadku YDP-165 ma typowy dla pianin kształt z wysuwaną pokrywą klawiatury, natomiast w modelu YDP-S55 wymiary pianina są odrobinę mniejsze, a pokrywa klawiatury jest składana (nie wysuwana). Pozostałe cechy i opis dla modelu YDP-S55 są takie, jak umieszczone powyżej dla modelu YDP-165.

Poniżej zdjęcie pianina YDP-S55. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Arius YDP-S54:

Cena to ok. 5000 zł

Pianino YDP-S54 jest już raczej niedostępny jako nowe. Jest to odpowiednik pianina YDP-164, choć o innym kształcie - pokrywa klawiatury jest składana (nie wysuwana). Wszystkie pozostałe wrażenia i opis dla modelu YDP-S54 są takie, jak umieszczone powyżej dla modelu YDP-164.

Poniżej zdjęcie pianina YDP-S54. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Seria Yamahy Clavinova - 7xx:

Aktualne pianina serii Yamaha Clavinova to modele: CLP-725, CLP-735, CLP-745, CLP-775 i CLP-785. Dostępne są na rynku od roku 2019 - oto ich szczegóły:

Yamaha Clavinova CLP-725:

Cena to ok. 6500 zł

Główne specyfikacje modelu CLP-725:

• mechanizm klawiatury typu "GrandTouch S", klawisze wykonane z plastiku

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym odpowiednio kość słoniową / heban

• próbki brzmieniowe typu CFX (próbkowanie “binaural sampling”) oraz Bösendorfer (bez “binaural sampling”)

• polifonia: 256 głosów

• liczba brzmień: 10

• moc głośników: 2x20W

Kilka słów o specyfikacji modelu CLP-725:

Model CLP-725 został dodany do oferty Yamahy kilka miesięcy później niż pozostałe modele serii Clavinova. Wówczas pisałam, że seria Clavinova nie powinna rozpoczynać się od modelu CLP-735 w cenie powyżej 8000zł. Producent najwyraźniej również miał takie odczucia, więc oferta Yamahy została uzupełniona modelem CLP-725, jednak model ten ma jakby “na siłę” usunięte pewne cechy, by zaoferować mniej niż droższy CLP-735. I tak w CLP-725 drugie brzmienie fortepianu, Bösendorfer, nie jest jak w CLP-735 stworzone z użyciem lepszej technologii “binaural sampling”, nie ma prawie wcale opcji nagrywania czy połączenia z komputerem (jedyne wyjście to “USB to host”), nie ma opcji tak podstawowej jak split, nie ma akompaniamentu, a moc głośników jest słabsza. O ile moc głośników jest zazwyczaj słabsza w tańszych modelach, o tyle tworzenie innej, gorszej próbki, skoro lepsza jest “na wyciągnięcie ręki”, jest dla mnie trudne do zrozumienia. Mocne ograniczenie połączeń z komputerem / tabletem również nie jest adekwatne do ceny. Zatem można wybrać model CLP-725 z uwagi na dobre brzmienie główne, jednak warto mieć świadomość, że specyfikacja tego pianina jest poniżej średniej pianin w tej cenie.

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-725:

Moje wrażenia z gry z wykorzystaniem brzmienia głównego są pozytywne: Przy brzmieniu CFX Grand, pianino dobrze reaguje na zmiany dynamiki, umożliwia szybkie powtórzenie dźwięków oraz pogłębienie dźwięku. Choć właśnie możliwość pogłębienia dźwięku wydaje mi się słabsza w CLP-725 niż w CLP-735, pomimo - teoretycznie - tego samego mechanizmu klawiatury. Testowanie modelu CLP-725 przekonało mnie, jak istotne jest samodzielne wypróbowanie instrumentu: Według specyfikacji można oczekiwać dokładnie takich samych wrażeń z gry na CLP-725 (ustawienie CFX Grand) oraz na pianinie CLP-735, jednak klawiatura modelu CLP-725 wydała mi się inna - bardziej twarda (ze zbyt mocnym odczuciem stukania klawiszy) oraz płytsza niż klawiatura CLP-735.

Pianino CLP-725 pozwala na radość z gry, brzmienie CFX Grand jest naturalne i przyjemne. Warto zwrócić uwagę, że brzmienie CFX Grand tworzone jest za pomocą próbkowania typu “binaural sampling”, co oznacza, że nagrane próbki uwzględniają sposób, w jaki dźwięk rozchodzi się z instrumentach akustycznych. Klawiatura modelu CLP-725 jest poprawna, przy ustawieniu na brzmienie CFX Grand pozwala na szybką repetycję i dobrą kontrolę dynamiki. Jednak większą przyjemność, m.in. z uwagi na lepszą możliwość pogłębienia dźwięku, odczuwałam z gry na CLP-735, warto więc samodzielnie wypróbować te modele przed zakupem.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-725. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-735:

Cena to ok. 8500 zł

Główne specyfikacje modelu CLP-735:

• mechanizm klawiatury typu "GrandTouch S", klawisze wykonane z plastiku

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym odpowiednio kość słoniową / heban

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer (“binaural sampling”)

• polifonia: 256 głosów

• liczba brzmień: 38

• moc głośników: 2x30W

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-735:

Pianino CLP-735 oferuje 2 główne brzmienia fortepianu: brzmienie CFX Grand oraz Bösendorfer. Przy brzmieniu CFX Grand, klawiatura pracuje dobrze, pianino precyzyjnie reaguje na dynamikę, da się pogłębić dźwięk, brzmienie jest jasne i klarowne. Przy zmianie na brzmienie Bösendorfer - dźwięk jest ładny, choć zdecydowanie ciemniejszy, jednak przy tym brzmieniu pianino nie oddaje dobrze dynamiki: Gdy pogłębiam dźwięk, czyli staram się zagrać intensywniej i uzyskać mocniejsze brzmienie, wówczas pianino nie oddaje tej głębi, nie reaguje w odpowiednim stopniu na zwiększony nacisk palca. Jest za słaba reakcja na zmiany dynamiczne. Jest to bardzo ciekawe, zauważalne też w pianinie Casio AP-710, gdzie ograniczenie dynamiczne występuje przy jednym z brzmień, podczas gdy przy drugim brzmieniu Grand Piano reakcja dynamiczna jest bardzo dobra. Zauważalna jest zależność, że niewystarczająca reakcja dynamiczna pojawia się w brzmieniach ciemniejszych, tych bardziej przytłumionych, polecam więc takie ustawienia szczególnie wypróbować.

Moje wrażenia z gry na CLP-735 są pozytywne - przy ustawieniu na CFX Grand, pianino CLP-735 umożliwia wiele radości z gry, udane pogłębianie dźwięku i kontrolę nad dynamiką. Minusem jest wciąż plastikowa klawiatura - w pianinach w tej cenie można oczekiwać już klawiszy drewnianych. Plusem są natomiast liczne opcje dodatkowe, które pojawiły się w CLP-735, a których nie ma tańszy model CLP-725, m.in. sekcję rytmów liczne możliwości połączenia z komputerem czy mocniejsze głośniki.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-735. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-745:

Cena to ok. 12000 zł

Główne specyfikacje modelu CLP-745:

• mechanizm klawiatury typu "GrandTouch S", klawiatura drewniana

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym odpowiednio kość słoniową / heban

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer

• polifonia: 256 głosów

• liczba brzmień: 38

• moc głośników: (50W + 50W) x 2

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-745:

Klawiatura modelu CLP-745 jest drewniana. Być może to z tego powodu lub też dzięki innym udoskonaleniom, gra na tym pianinie jest przyjemniejsza niż na CLP-735: klawisze w CLP-745 pracują odrobinę ciężej niż w CLP-735, pod palcami czuć większy opór i pracę klawisza, co dla mnie jest zaletą.

Brzmienia pianina CLP-745 są takie same jak w CLP-735, czyli brzmienie CFX Grand oraz Bösendorfer. Wrażenia z wydobywania brzmienia oraz tworzenia dynamiki mam takie same jak w modelu CLP-735, czyli: przy brzmieniu CFX Grand, pianino dobrze reaguje na dynamikę, można pogłębić dźwięk, a brzmienie jest jasne i klarowne. Przy zmianie na brzmienie Bösendorfer - dźwięk jest ładny, choć ciemniejszy, jednak przy tym brzmieniu pianino nie oddaje dobrze dynamiki: Gdy staram się zagrać intensywniej i uzyskać mocniejsze brzmienie, wówczas pianino nie oddaje tej głębi, nie reaguje w odpowiednim stopniu na zwiększony nacisk palca. Opisałam to dokładniej przy modelu CLP-735.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-745. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-775:

Cena to ok. 14000 zł

Główne specyfikacje modelu CLP-775:

• mechanizm klawiatury typu "GrandTouch" (a więc inny niż w modelu CLP-745), klawiatura drewniana, młoteczki typu: “Linear Graded Hammers”, więc klawisze ważone liniowo (czego nie ma w niższych modelach CLP)

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym odpowiednio kość słoniową / heban

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer

• polifonia: 256 głosów

• liczba brzmień: 38

• moc głośników: (45W + 50W + 50W) x 2

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-775:

Gdy po wypróbowaniu wielu innych modeli zasiadłam do Yamahy CLP-775, po zagraniu kilku taktów poczułam ulgę: Miałam wrażenie, że znalazłam dokładnie to, czego szukałam - klawiaturę, która wspaniale odwzorowuje prawdziwy fortepian zarówno pod względem mechanizmu klawiatury, jak i samego brzmienia (pogłębiania dźwięku, tworzenia dynamiki). Oto moje wrażenia spisywane “na gorąco”: “Pianino świetne, czuć odpowiedni opór, naturalne odczucie przy naciśnięciu klawisza, wszystko na 100% bardzo dobrze!” :)

Pianino doskonale reaguje na zmiany dynamiki, i to zarówno, gdy jest ustawione na brzmienie CFX, jak i Bösendorfer. Jest to duży plus, bo w niższych modelach (nawet w CLP-745) przy ustawieniu na brzmienie Bösendorfer, nie było idealnej kontroli dźwięku - czasem trudno było pogłębić brzmienie, czasem pianino zbyt słabo, niedokładnie reagowało na zmiany dynamiczne (czyli np. gdy próbowałam pogłębić dźwięk, to nie było to słyszalne, a gdy odrobinę ściszałam, to pianino reagowało nadmiernym wyciszeniem. W CLP-775 jest idealna kontrola natężenia dźwięku dla obydwu brzmień.

Rozwiązaniem, do którego nie mogę się przekonać i którego zastosowanie trudno mi zrozumieć w przypadku pianina, jest ekran dotykowy. Ekran dotykowy jest moim zdaniem dużym utrudnieniem dla grającego: każda zmiana, np. brzmienia, wymaga kilku precyzyjnych dotknięć ekranu, a o to naprawdę trudno, gdy jest się zajętym graniem. Zamiast jednego oczywistego przycisku, który na pewno zareaguje po naciśnięciu, mamy ekran dotykowy, który trzeba najpierw “obudzić”, czyli dotknąć, by wyświetlił dostępne opcje, następnie precyzyjnie przesunąć palcem (gdy za słabo, to nie przełączy się brzmienie, a gdy za mocno, to zmieni się o kilka brzmień). Jest to bardzo trudno zrobić nawet wówczas, gdy już się przerwie grę, podejdzie do ekranu i skupi na wykonywanej czynności. Przy rozwiązaniu standardowych przycisków, nie trzeba nawet przerywać gry, by szybko nacisnąć odpowiedni przycisk.

Gdy model wchodził na rynek (2019r.), wówczas cena pianina wydawała się bardzo wysoka. Obecnie, przy coraz droższych podstawowych modelach, Yamaha CLP-775 to dobre rozwiązanie dla osób zaawansowanych.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-775. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-785:

Cena ok. 22 000 zł

Główne specyfikacje modelu CLP-785:

• mechanizm klawiatury typu "GrandTouch", klawiatura drewniana, młoteczki typu: “Linear Graded Hammers”, więc klawisze ważone liniowo, dodatkową cechą klawiatury, której nie ma w modelu CLP-775, jest element “counterweight”, czyli przeciwwaga klawiszy

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym odpowiednio kość słoniową / heban

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer

• polifonia: 256 głosów

• liczba brzmień: 53 oraz 14 brzmień perkusji i efektów specjalnych, 480 brzmień XG (czyli rozbudowane brzmienia General Midi)

• moc głośników: (50W + 50W + 50W) x 2

Klawiatura modelu CLP-785 jest jeszcze bardziej dopracowana niż w tańszym CLP-775 - dodany jest element przeciwwagi klawiszy. W pianinie CLP-785 mocniejsze są też głośniki, model ten oferuje też więcej brzmień. W CLP-785, podobnie jak w CLP-775, zastosowano niestety ekran dotykowy, co jest dla mnie dużym minusem - napisałam o tym więcej przy modelu CLP-775.

Model CLP-785 wyróżnia się budową: swoim wyglądem imituje pianino akustyczne, więc jest wyższy niż pozostałe modele serii Clavinova. Obecnie (rok 2023) model CLP-785 jest już prawie niedostępny, być może na zbyt wysoką cenę. Kwota powyżej 20000zł to suma, za którą można kupić dobre pianino akustyczne (dobre używane lub nowe mniej uznanych producentów), stąd być może szybsze wycofanie modelu CLP-785 ze sprzedaży.

Poprzednia seria Yamahy Clavinova - modele 6xx:

Yamaha Clavinova CLP-625:

Cena około 6400zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2020r.)

Główne specyfikacje modelu CLP-625:

• mechanizm klawiatury typu "Graded Hammer 3X", czyli klawiatura młoteczkowa, ważona, typ 3X (w CLP-525 był typ klawiatury: 3)

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową,

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer (inne niż w CLP-525)

• polifonia: 256 głosów (tak jak w CLP-525)

• liczba brzmień: 10 (tak jak w CLP-525)

• moc głośników: 2x20W (tak jak w CLP-525)

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-625:

Klawiatura: klawisze chodzą umiarkowanie ciężko. Mechanizm klawiatury dobry, pozwalający na pogłębianie dźwięku w sposób naturalny, czyli dobra amortyzacja klawiszy (klawisz nie jest nadmiernie odpychany, jak zdarza się to w nowych drogich modelach Clavinovy). Minus to wyszukane pokrycie klawiatury: czarne klawisze są mocno chropowate, a białe śliskie i gładkie, wyczuwalnie plastikowe, co daje nienaturalne odczucie podczas gry. 

Brzmienie Grand Piano jest teoretycznie oparte na takich samych próbkach brzmieniowych co wyższy i droższy model CLP-635. Jednak pomimo takiej samej nazwy źródła dźwięku, te próbki grand piano nie są takie same - w CLP-635 przy tworzeniu próbek zastosowano tzw. “VRM” czyli “Virtual Resonance Modelling”, co dało efekt pogłębienia brzmienia. W pianinach CLP-625 brzmienie wydało mi się płytsze, a momentami nawet nadmiernie brzęczące, zdecydowanie mniej przyjemne niż w CLP-635. Moc głośników to 2x20W, na potrzeby mieszkania wystarczające, choć w tej cenie można oczekiwać brzmienia o większej mocy. 

Poniżej zdjęcia pianina CLP-625. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-635:

Cena około 7000zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2020r.)

Główne specyfikacje modelu CLP-635:

• mechanizm klawiatury taki, jak w CLP-625, czyli: typu "Graded Hammer 3X", czyli klawiatura młoteczkowa, ważona, typ 3X

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer

• polifonia: 256 głosów (tak jak w CLP-625)

• liczba brzmień: 36 (w CLP-625 jest ich 10)

• moc głośników: 2x30W (w CLP-625 jest 2x20W)

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-635:

Mechanizm klawiatury odczułam jako taki sam, jak w CLP-625, czyli: klawiatura umiarkowanie ciężka, pozwala na pogłębianie dźwięku w sposób naturalny, czyli dobra amortyzacja klawiszy (klawisz nie jest nadmiernie odpychany od spodu).  Minusem klawiatury są plastikowe klawisze - w pianinie za 1850 euro powinny być drewniane.

Brzmienie CFX jest dość dobre, natomiast brzmienie Bosendorfer jest wygłuszone, wytłumione. Z opisu producenta wynika, że próbki CFX są typu "binaural", czyli przy wykorzystaniu mikrofonów umieszczonych w różnych miejscach, tak, że przy odbiorze ich ma się wrażenie przestrzenności, efekt 3D. Brzmienie CFX jest zdecydowanie lepsze od Bosendorfer, być może częściowo dzięki temu efektowi.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-635. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-645:

Cena około 10500zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2020r.)

Główne specyfikacje modelu CLP-645:

• mechanizm klawiatury NWX - Natural Wood X, czyli klawiatura drewniana, typ X

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer, takie same jak w CLP-635

• polifonia: 256 głosów

• liczba brzmień: 36

• 20 rytmów (bez akompaniamentu)

• moc głośników: 4x25W )

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-645:

Klawiatura jest drewniana, z dobrą amortyzacją klawiszy (czyli nie odskakują zbyt mocno po naciśnięciu), głębia dźwięku większa niż w tańszych modelach, ładne, głębokie basy. W porównaniu do droższych modeli, czyli CLP-675 oraz CLP-685, CLP-645 ma bardziej przyjazną klawiaturę pod względem amortyzacji - w tych droższych modelach klawisze mocniej odskakują od spodu, są bardziej odpychane. Z drugiej strony przewagą tych droższych modeli nad CLP-645 jest fakt, że dźwięk może być w nich dużo lepiej pogłębiany, mają dużo więcej możliwości zróżnicowania dynamiki, czego trochę brakuje w CLP-645. Tryle wychodzą świetnie, z możliwością pogłębiania. Klawisze z drewna wydają się naturalnie ciężkie, to naprawdę duży plus klawiatury.

Brzmienia fortepianu są oparte na takich samych próbkach jak w CLP-635, czyli: Bosendorfer i CFX. Brzmienie CFX jest dobre, natomiast brzmienie Bosendorfer jest wygłuszone, wytłumione, wydaje się, że zmiana brzmienia na Bosendorfer sprawia, że klawiatura jest bardziej wytłumiona. Próbki CFX są typu "binaural", czyli z efektem 3D. Dużym plusem jest ilość głośników - są to 4 głośniki po 25W.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-645. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-675:

Cena około 12500zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2020r.)

Główne specyfikacje modelu CLP-675:

• mechanizm klawiatury: Grand Touch Keyboard, mechanizm inny niż w CLP-645 i tańszych modelach Yamahy, mechanizm klawisza jest dłuższy oraz klawiatura jest typu "linear"

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer, takie same jak w CLP-645

• polifonia: 256 głosów

• liczba brzmień: 36

• 20 rytmów (bez akompaniamentu)

• moc głośników - (35W + 50W + 20W ) x 2

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-675:

Model CLP-675 to, obok CLP-685, najbardziej zaawansowany model Yamaha Clavinova. Mechanizm klawiatury jest inny niż w CLP-645, typu Grand Touch. Jest to mechanizm (wraz ze świetnymi próbkami brzmieniowymi) pozwalający na tworzenie zróżnicowanej dynamiki, doskonale dopracowany. Jedynym drobnym minusem, który odczuwam przy grze na tej klawiaturze, to zbyt mała amortyzacja klawiszy, które po naciśnięciu są mocno odbijane, zbyt mocno czuć odskok klawisza od spodu. Więcej o mechanizmach klawiatur napisałam na blogu w tym wpisie.

Klawiatura jest ważona, w opisie producenta jest to typ"linear graded". Czyli każdy klawisz jest indywidualnie doważony, ma inną wagę młoteczka. Oczywiście różnice w postaci 5g doważenia pomiędzy najwyższym i najniższym klawiszem nie są odczuwalne przez grającego pomiędzy kolejnymi klawiszami, jednak cecha ta świadczy o dopracowaniu klawiatury. W praktyce moje wrażenia są mieszane, jak na "topowe" pianino flagowej serii pianin Yamaha: Grę na CLP-675 opisałam następująco: klawiatura odczuwalna jako twarda, a to przez odskok klawisza z odbiciem od spodu. Pod palcami czuć opór, a nie wrażenie miękkości, przez co niechętnie się dźwięk pogłębia. Z drugiej strony jest możliwość uzyskania dużo większej niż w CLP-645 różnorodności dynamicznej - przykładowo można rozpocząć od pięknego delikatnego piano pianissimo i stopniowo pogłębiać brzmienie, każdą zmianę emocji pianino jest w stanie oddać, nawet jeśli wykonuje się je na szybkich trylach.

Jak w innych modelach Clavinova: próbki Bosendorfer są wytłumione, próbki CFX dają piękne brzmienie, można powiedzieć, że tylko brzmienie CFX warto brać pod uwagę. Zakres dynamiczny szeroki, muzycznie można bardzo wiele na tym pianinie osiągnąć.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-675. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-685:

Cena około 19000zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2020r.)

Główne specyfikacje modelu CLP-685:

• mechanizm klawiatury: Grand Touch Keyboard, mechanizm różniący się od tego w CLP-675 tym, że jest "with counterweights", czyli z dodatkowym dociążeniem klawiszy (więcej o tym napisałam tutaj)

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer, takie same jak w CLP-675

• polifonia: 256 głosów

• liczba brzmień: 49 brzmień oraz 14 zestawów perkusyjnych i efektów specjalnych, dodatkowo 480 głosów XG (XG to rozszerzone brzmienia General Midi)

• 6 głośników po 50W

• 20 rytmów

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-685:

W skrócie model CLP-685 opisałam następująco: "Wszystko pięknie, tak jak w CLP-675, poza jednym elementem - zbyt mocno odbijającymi klawiszami, jakby odpychanymi od spodu. Czyli - tak jak w modelu CLP-675 - nie ma wystarczająco dobrej amortyzacji. Reszta świetna, czyli: piękne brzmienie Grand Piano CFX, doskonałe tworzenie dynamiki, można wszystko zagrać i wysłyszeć, bogate basy, soprany jak dzwoneczki, mnóstwo pośrednich warstw dynamiki, niekończące się tryle...  Więcej o mechanizmach klawiatur napisałam na blogu w tym wpisie.

Zmiany CLP-685 względem modelu CLP-675 to: odrobinę inny mechanizm klawiatury (dodana jest cecha doważenia klawiszy, tzw. "counterweights"). Wzmocniony jest system nagłośnienia, jest aż 6 głośników po 50W każdy, co daje nagłośnienie 300W - to naprawdę bardzo dużo. Inny jest też sposób zamykania klawiatury - we wszystkich "niższych" modelach Clavinova pokrywa jest wysuwana, w modelu CLP-685 pianino jest zamykane od góry.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-685. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Poprzednia seria Yamahy Clavinova - seria CSP:

Yamaha Clavinova CSP-150:

Cena około 14500 zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2022r.)

Główne cechy modelu CSP-150:

• pianino CSP-150 wyróżnia się dodaną aplikacją "Smart Pianist", z której można korzystać przy użyciu tabletu. Aplikacja ta umożliwia korzystanie z dodatkowych brzmień, wyświetla nuty z muzycznej biblioteki w łatwiejszym opracowaniu, podpowiada (przez podświetlanie lampek nad klawiaturą), który klawisz nacisnąć. Poza tą aplikacją, pianino wydaje się być dość wierną kopią modelu CLP-635 (obecnie już niesprzedawanego).

Całość specyfikacji poza ilością brzmień i styli jest taka sama jak w CLP-635, czyli:

• mechanizm typu "Graded Hammer 3X", czyli klawiatura młoteczkowa, ważona, typ 3X

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer

• polifonia: 256 głosów

• moc głośników: 2x30W

• podobnie jak w CLP-635, klawisze są plastikowe, co przy pianinie w tej cenie wydaje się nieadekwatne

• liczba brzmień: aż 692 brzmień oraz 29 zestawów perkusyjnych i efektów specjalnych

• aż 470 rytmów z akompaniamentem

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CSP-150:

Wrażenia z gry na CSP-150 miałam całkiem zbliżone do odczuć z pianina CLP-635, czyli: brzmienie i pogłębianie dźwięku całkiem dobre, tryle wychodzą, pianino oddaje dynamikę, wszystko ok. Jedynie brakuje mocnego basu i głębi dostępnej w najlepszych modelach pianin cyfrowych, czyli np w Yamasze CLP-685 czy Kawai CA98 lub CS11. Jednym słowem - pianino całkiem dobre, choć nie zachwyca, ale z pewnością bardzo dobre i właściwe do nauki, choć warto się zastanowić, czy nie lepiej kupić po prostu CLP-635, bez wyższej ceny i aplikacji modelu CSP-150. Pianino CSP-150 wydaje się podążać za trendem dodawania aplikacji / podłączania tabletów do wszelkich urządzeń. Czy przykładowo zapalające się światełko przy klawiszu, który mamy zagrać to właściwa droga w nauce gry? Być może na samym początku zachęci do gry, jednak mam wrażenie, że to nie o to w grze na pianinie chodzi - w tym przypadku grający będzie uderzał w klawisz, by "zgasić" lampkę, a nie myślał, w jaki sposób wydobyć dany dźwięk. Przy wyborze CLP-635 czy jego odpowiednika z aplikacją "Smart Pianist", czyli modelu CSP-150, ja wybrałabym CLP-635.

Poniżej zdjęcia pianina CSP-150. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CSP-170:

Cena około 17000 zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2022r.)

Główne cechy modelu CSP-170:

• podobnie jak model CSP-150, pianino CSP-170 wyróżnia się dodaną aplikacją "Smart Pianist". Aplikacja ta umożliwia korzystanie z dodatkowych brzmień, wyświetla nuty z muzycznej biblioteki w łatwiejszym opracowaniu, podpowiada (przez podświetlanie lampek nad klawiaturą), który klawisz nacisnąć. Poza tą aplikacją, pianino wydaje się być dość wierną kopią modelu CLP-645.

Całość specyfikacji, poza ilością brzmień i stylów, jest taka sama jak w CLP-645, czyli:

• mechanizm klawiatury NWX - Natural Wood X, czyli klawiatura drewniana, typ X

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX oraz Bösendorfer, takie same jak w CLP-635

• polifonia: 256 głosów

• moc głośników: 4x25W

Dzięki aplikacji, model CSP-170 ma bardzo rozbudowaną ilość brzmień i rytmów:

• liczba brzmień: aż 692 brzmień oraz 29 zestawów perkusyjnych i efektów specjalnych

• aż 470 rytmów z akompaniamentem

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CSP-170:

Klawiatura modelu CSP-170 wydała mi się bardziej twarda i oporna niż w CSP-150. Wszystko jest poprawne, klawiatura spełnia wszelkie zalety, czyli: dobrze oddaje dynamikę, pozwala na wykonanie szybkich repetycji i tryli, brzmienie przyjemne, bardzo dobra amortyzacja. Czyli jest to dokładnie takie samo wrażenie jak przy grze na CLP-645, warto więc zastanowić się, czy dla aplikacji warto płacić  kilka tys. zł więcej :) Przy wyborze CLP-645 czy jego odpowiednik z aplikacją "Smart Pianist", czyli model CSP-170, ja wybrałabym CLP-645.

Poniżej zdjęcia pianina CSP-170. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Pianina przenośne, czyli "portable pianos":

Pianina przenośne zazwyczaj mają inne mechanizmy klawiatury aniżeli te zastosowane w pianinach cyfrowych. Tymczasem w przypadku serii Arius, zastosowany mechanizm klawiatur pianin cyfrowych jest według opisu taki sam jak w przypadku pianin przenośnych. Warto jednak zauważyć, że sam opis klawiatury nie świadczy o tym, że na danej klawiaturze gra się tak samo.

Przykładowo mechanizm typu GHS użyty w pianinie przenośnym P-45 wydał mi się zdecydowanie słabszy niż w taki sam mechanizm, który jest w modelu Arius YDP-144 czy YDP-S34. W pianinach przenośnych różnica ta może wynikać m.in.  z innego doważenia klawiszy, z innej długości (całkowitej, również tej niewidocznej dla grającego) klawiszy. Stąd warto wypróbować poszczególny model, ponieważ informacja o typie klawiatury może być niewystarczająca. Przy zakupie pianin przenośnych warto też dokładnie zapoznać się z ofertą, ponieważ ceny pianin przenośnych są zazwyczaj podawane bez statywu/stojaka (bez "standu"). 

Yamaha P-45 (tzw. pianino przenośne):

Cena około 2200 zł bez statywu (ze statywem: 2700 zł)

Model P-45 posiada mechanizm klawiatury "Graded Hammer Standard", czyli według opisu jest taki sam, jak w pianinie cyfrowym Arius YDP-145 i YDP-S345oraz taki jak w pianinach przenośnych P-115 (model opisany poniżej). W tłumaczeniu opis klawiatury oznacza: "standardowy mechanizm młoteczkowy, klawiatura ważona".  W porównaniu do YDP-145, klawiatura pianina przenośnego P-45 była zdecydowanie gorsza: przy szybkiej grze częściej nie wybrzmiewały dźwięki lub odzywały się z nieproporcjonalną dynamiką, klawiatura bardzo płytka, zakres dynamiczny ograniczony. Oceniłam, że to model dla zupełnie początkujących, na pierwsze 2 lata nauki.

Samo brzmienie - akceptowalne, trochę brzęczące przy forte, ale - jak na tę cenę - brzmienie jest w porządku. Dla osób rozpoczynających naukę, które chcą wydać na pianino około 2200 zł, myślę, że pianino P45 jest lepszym rozwiązaniem niż niesprawdzone pianina wykonane w Chinach. Przykładowo przestrzegam przed pianinami marki NUX, które są obecnie oferowane w prawie każdym sklepie muzycznym jako pianino “na początek”. Pianino NUX to chińska marka, która nie specjalizuje się w instrumentach muzycznych i grę na pianinie NUX WK-310 oraz WK-400 opisałam następująco w prostych słowach pod wpływem emocji: “klawisze latające, walące, zupełnie nie nadaje się do gry. Brzmienie w porządku, ale stukot klawiatury je zagłusza, dynamika bardzo ograniczona.” Zatem dla osób zaczynających grę - polecam niższe modele sprawdzonych marek, gdzie producenci tworzą również pianina wyższej klasy, a przy okazji produkują tańsze modele. Pianino przenośne Yamahy P-45, po dokupieniu obudowy będzie w zbliżonej cenie do taniego pianina produkowanego w Chinach, natomiast P-45 będzie dużo lepszym wyborem.

Poniżej zdjęcia pianina przenośnego P-45. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha DGX-670 (tzw. portable grand):

Cena to ok. 4300 zł

Model DGX-670 przenośne pianino typu “grand”, czyli z rozbudowaną sekcją brzmień, rytmów, akompaniamentu i licznymi możliwościami podłączeń do urządzeń zewnętrznych / nagłośnienia. Pod względem brzmienia pianina oraz mechanizmu klawiatury, model DGX-670 przypomina model Arius YDP-145, czyli mechanizm klawiatury typu GHS (Graded Hammer Standard) oraz brzmienie fortepianu typu “Yamaha CFX”. Warto jednak zauważyć, że DGX-670 posiada głośniki o niskiej mocy (2x6W), podczas gdy Arius YDP-145 ma 2x8W. Zatem pod względem pianistycznym warto raczej wybrać model YDP-145 (który w zbliżonej cenie również z wyglądu przypomina pianino, wrażenia z gry opisałam powyżej), podczas gdy DGX-670 służy raczej do występów scenicznych, gdzie potrzebne są liczne brzmienia, efekty, a nagłośnienie i tak uzyskiwane jest z głośników zewnętrznych.

Poniżej zdjęcia pianina przenośnego DGX-670. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Poprzednia seria Yamahy Arius:

Yamaha Arius YDP-143:

Cena około 2800zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2019r.)

Arius YDP-143 to podstawowy model pianin cyfrowych Yamahy. Główne cechy YDP-143:

• polifonia 192 głosy

• mechanizm klawiatury typu Graded Hammer Standard (GHS)

• 10 brzmień

• nowa opcja względem poprzednika YDP-142: "stereophonic optimiser", czyli opcja która według opisu producenta pozwala na uzyskanie bardziej realistycznego odczucia przy korzystaniu ze słuchawek

• głośniki: 2x6W

• opcja bluetooth (która jednak wymaga karty sieci bezprzewodowej)

Próbki brzmieniowe oraz mechanizm klawiatury typu Graded Hammer Standard (GHS) pozostały takie same jak w pianinie YDP-142, czyli niezmienione już od wielu lat.

Mechanizm klawiatury YDP-143 opisałam jako dość prosty, bez odczucia młoteczków. Wbrew nazwie (Graded Hammer Standard - czyli klawiatura ważona młoteczkowa), w klawiaturze YDP-143 nie czuć wyraźnie mechanizmu młoteczkowego, klawiatura lżejsza i płytsza niż w YDP-163, czyli bardziej zbliżona do keyboardu. Plusem jest amortyzacja klawiatury, przez co wydaje się ona bardziej przyjazna od klawiatury YDP-163. Zdarza się jednak, że przy szybkich powtórzeniach klawisze nie odzywają się lub grają ciszej, co jest sporym niedociągnięciem

Mechanizm klawiatury, który zastosowano w YDP-143 jest taki sam jak w pianinach przenośnych Yamahy, np w modelu P-45 w cenie 490 euro.

Brzmienie basów jest bardzo przyjemne, naturalne i głębokie. Niestety brzmienie górnej część klawiatury jest zdecydowanie za ostre. Przy próbie gry "Sonaty Księżycowej" pianino nie sprawdza się - trudno o dobrą dynamikę, wyższe dźwięki nieprzyjemnie się wybijają. 

Poniżej zdjęcia pianin Yamaha Arius YDP-143. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Arius YDP-163:

Cena to ok. 3650zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2019r.)

Model YDP-163 zastąpił w 2016 r. model YDP-162. Zmiany dotyczą mechanizmu klawiatury oraz zwiększenia polifonii ze 128 do 192 głosów. Klawiatura modelu YDP-163 jest typu "Graded Hammer 3 (GH3)", w praktyce jest to klawiatura bardziej oporna i twarda niż w YDP-143 oraz w YDP-S52. 

Główne cechy YDP-163:

• polifonia 192 głosy

• mechanizm klawiatury typu Graded Hammer 3 (GH3) z lakierem imitującym kość słoniową

• 10 brzmień (tak jak w YDP-143)

• nowa opcja względem poprzednika YDP-162 to "stereophonic optimiser", czyli opcja która według opisu producenta pozwala na uzyskanie bardziej realistycznego odczucia przy korzystaniu ze słuchawek

• głośniki: 2x20W

Wrażenia z gry na pianinie YDP-163: klawiatura chodzi z oporem, jednak opór ten jest, moim zdaniem, akceptowalny. To odczucie oporu wynika przede wszystkim ze słabej amortyzacji klawiatury - po naciśnięciu klawisza czuć twarde odbicie, brakuje wrażenia, że dźwięk można pogłębić. Plusem jest stabilność klawiatury, idealna do ćwiczenia gam i etiud, tryle wychodzą bardzo dobrze, żaden dźwięk nie zanika.

Brzmienie bardzo ładne w części basowej, natomiast gorsze przy dźwiękach wysokich, przy pogłębianiu dźwięków łatwo o zbyt ostre brzęczące brzmienie w górnych rejestrach. Takie samo wrażenie dotyczące brzmienia (za ostre górne oktawy) miałam zarówno w pianinach Yamahy YDP-143 jak i YDP-S52.

Poniżej zdjęcia pianin Yamaha Arius YDP-163. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Poprzedni model: Yamaha Arius YDP-S52:

Cena to ok. 3400zł (model niedostępny, cena archiwalna z 2019r.)

Główne cechy YDP-S52:

• mechanika klawiatury: Graded Hammer, czyli inny mechanizm aniżeli w YDP-143 oraz w YDP-163

• pokrycie klawiszy lakierem imitującym uczucie gry na klawiszach z kości słoniowej

• polifonia: 192 głosy

• liczba brzmień: 10

• próbki brzmieniowe oparte na CF Sound Engine, czyli takie jak w YDP-143 oraz YDP-163

• głośniki o mocy 2x20W

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu YDP-S52:

Klawiatura w YDP-S52 jest taka sama jak w dawnym modelu YDP-162. Jest to klawiatura bardziej oporna i twardsza niż w tańszym modelu YDP-143 oraz w modelu YDP-163, który i tak już ma twardą i mało przyjazną klawiaturę. Uzyskanie forte, czyli pełnego, głośnego brzmienia, wymaga naprawdę mocnej pracy palców. Należy też uważać, by mocno uderzony dźwięk nie był zbyt ostry - 3 górne oktawy tego pianina mają krzykliwe brzmienie Grand Piano. 

Mechanizm klawiatury YDP-S52 wydaje mi się odpowiedni do ćwiczenia gam i etiud (na wzmocnienie palców), jednak nie jest możliwa na nim śpiewna i melodyjna gra. Na plus można dodać to, że wszystkie klawisze wybrzmiewają, nawet przy szybkiej repetycji czy trylach. Jednak w tej cenie powinno to być już oczywiste ;)

Podobnie jak w YDP-143 oraz w YDP-163, górna część klawiatury, czyli górne 2-3 oktawy, mają za ostre brzmienie, część basowa ma przyjemny, głęboki dźwięk fortepianu.

Poniżej zdjęcia pianin Yamaha Arius YDP-S52. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Poprzednie modele pianin przenośnych:

Yamaha P-115 (tzw. pianino przenośne):

Cena to około 2250zł bez statywu oraz 2750zł ze statywem (stojakiem), model niedostępny, cena archiwalna z roku 2019.

Model P-115 posiada mechanizm klawiatury "Graded Hammer Standard", czyli według opisu jest taki sam, jak w pianinie cyfrowym Arius YDP-144. W tłumaczeniu opis klawiatury oznacza: "standardowy mechanizm młoteczkowy, klawiatura ważona".  Niestety mechanizm młoteczkowy nie jest tu wyczuwalny, podobnie jak w modelu Arius YDP-144. Odczucia miałam podobne, jak przy grze na YDP-144, choć w modelu P-115 częściej zdarzały się przypadki, że klawisz nie odzywał się przy szybszej grze lub nie był równy pod względem dynamicznym (czyli niektóre klawisze "wyskakiwały" - grały relatywnie ciszej / głośniej od pozostałych).

Plusem modelu P-115 jest niska cena w porównaniu do możliwości, minusem - słabe głośniki (2x7W).

Poniżej zdjęcia pianina przenośnego P-115. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha P-255 (tzw. pianino przenośne):

Cena to ok. 5500zł bez statywu (model niedostępny, cena archiwalna z września 2019r.)

Klawiatura w modelu P-255 jest według specyfikacji taka sama jak w dawnym modelu Arius YDP-162. Minusem tej klawiatury jest brak amortyzacji, klawisze po naciśnięciu są twardo odbijane, czuć uderzenie w opuszkach palców. Odbicie od spodu psuje całą przyjemność gry - gamy z opartą ręką nie da się zagrać. Ale są też plusy: pogłębianie dźwięku nie jest przyjemne dla palców, jednak można uzyskać głębokie, intensywne, ładne brzmienie, szczególnie basów. Pianino to pozwala na wydobycie wielu odcieni dynamicznych oraz dobre pogłębianie brzmienia od strony muzycznej.

Głośniki mają moc 2x15W, co daje znacznie lepsze brzmienie niż w modelu P-115. Podobnie jak w modelach YDP-144, YDP-164 czy P-115, brzmienie basów jest bardzo przyjemne i głębokie. W P-255 dźwięk górnych oktaw jest metaliczny i zbyt ostry.

Poniżej zdjęcia pianina przenośnego P-255. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha DGX-660 oraz DGX-650 (tzw. portable grand):

Model niedostępny, cena archiwalna: 3500zł (październik 2020r.)

Model DGX 660 to bezpośredni następca modelu DGX-650. Są to bardzo podobne modele, różniące się jedynie zwiększoną liczbą polifonii (ze 128 głosów w DGX-650 do 192 głosów w DGX-660). Druga różnica to dodanie funkcji "Piano room", czyli możliwość zmiany ustawień przypominająca funkcję reverb (pogłosu pianina).

Podobnie jak pianina P-115 oraz P-255, modele DGX-650 i 660 to instrumenty przenośne. Z uwagi na rozbudowane funkcje "keyboardowe", takie jak ilość brzmień czy rytmy i style, modele te określone są jako tzw. pianina "portable grand".

Mechanizm klawiatury modeli DGX-650 i DGX-660 to Graded Hammer Standard, czyli taki jak w modelu Arius YDP-143 oraz w P-45 i P-115. Brzmienie ma ten sam minus, co we wszystkich modelach serii Arius - przy grze piano (cicho), dźwięk jest delikatny, dość przyjemny, jednak próba zagrania forte kończy się nieprzyjemnym, ostrym brzmieniem od połowy klawiatury w górę. Głośniki mają niewielką moc: 2x6W.

Wygląd modeli DGX-650 i DGX-660 jest taki sam.

Poniżej zdjęcia pianina przenośnego DGX-660. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Poniżej zdjęcia pianina przenośnego DGX-650. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Pianino hybrydowe - Hybrid Piano NU1:

Cena około 18500zł w internetowych sklepach muzycznych (model niedostępny, cena archiwalna z roku 2019)

Określenie "pianino hybrydowe" często wzbudza zainteresowanie klientów. Nie należy mylić pianina hybrydowego z pianinem akustycznym, które ma zamontowany system "Silent", bo są to zupełnie inne rozwiązania. Pianina z systemem "Silent", czyli z systemem przejścia na słuchawki, to standardowe pianina akustyczne, do których dodaje się opcję wyciszenia strun przy równoczesnym przełączeniu wydobycia dźwięku z zainstalowanego modułu.

Pianino hybrydowe nie ma strun, natomiast posiada cały - pełny i rozbudowany - mechanizm młoteczkowy, który jest w pianinach akustycznych. Jest to nie tylko klawisz z doważonym młoteczkiem, jak w typowych pianinach cyfrowych, ale pełny mechanizm, na który składa się cały element od klawisza do prawdziwego młoteczka, który jest w pianinie akustycznym. Najlepiej ilustruje to poniższe zdjęcie modelu Hybrid Piano NU1, gdzie zastosowano przeźroczystą obudowę umożliwiającą poznanie mechanizmu hybrydowego:

W standardowych modelach pianin cyfrowych, mechanizm młoteczkowy nie jest tak rozbudowany - młoteczek jest położony dużo bliżej klawisza, nie ma całego pionowego mechanizmu pianina akustycznego. W pianinie hybrydowym NU-1 zastosowano cały mechanizm pianin akustycznych, z tą różnicą, że młoteczek nie uderza w strunę, ale w czujniki dźwięku.

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu pianina hybrydowego Yamaha Hybrid Piano NU1:

Klawiatura dość dziwna, ponieważ w klawiszach czuć silne drganie po każdym uderzeniu. Czyli gdy naciskamy klawisz ze standardową siłą, to pod palcem, który wciąż przytrzymuje klawisz, czuć drgania. W niektórych pianinach akustycznych występuje efekt niewielkich drgań, jednak odczucia z gry na pianinie hybrydowym NU1 są nienaturalne.

Poniżej zdjęcia pianina Hybrid Piano NU1. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Fortepiany cyfrowe Yamaha AvantGrand N1, N2, N3X:

Nie będzie to wpis prezentujący szczegóły fortepianów AvantGrand, z tej przyczyny, że jest to już przedział cenowy, przy którym trudno prezentować opinię o tym, czy warto kupić dany instrument. Cena sugerowana modelu AvantGrand N1to 7000 euro, w przypadku modelu AvantGrand N3X jest to 19200 euro.

W tym wpisie chciałam odpowiedzieć na pytanie: "Jaki fortepian kupić w przypadku, gdy ma się do wydania na instrument dowolną kwotę?"

Fortepiany cyfrowe AvantGrand to wartościowe, piękne instrumenty. Zdecydowanie też różnią się między sobą odczuciem klawiatury - przykładowo AvantGrand N1 ma bardzo twardą, dość nieprzyjemną klawiaturę, podczas gdy klawiatura AvantGrand N2 jest miękka i głęboka. Opcje dodatkowe fortepianów AvantGrand są - jak na tę ceną - dość ograniczone: oczywiście można na nich korzystać z kilku brzmień czy grać na słuchawkach, jednak nie jest to raczej przeznaczenie dla tego typu instrumentów.

Dysponując kwotą około 10000 euro, warto - moim zdaniem - kupić fortepian akustyczny. Nie widzę powodu, by wybrać instrument doskonale imitujący prawdziwy fortepian, podczas, gdy można mieć w tej cenie po prostu prawdziwy fortepian akustyczny. Mam tu na myśl fortepiany tradycyjne mniejsze, o wymiarach 150x150cm, nie instrumenty koncertowe, których cena często przekracza 130 tysięcy euro. Wymiary fortepianów cyfrowych AvantGrand są również zbliżone do mniejszych fortepianów akustycznych, ich głębokość to ok 140cm.

Preferencja fortepianów akustycznych to oczywiście moja subiektywna opinia, na pewno jest wiele przypadków, gdy wyciszenie, słuchawki czy opcje nagrywania dostępne w instrumentach cyfrowych stanowią przewagę nad fortepianem akustycznym.

Fortepiany AvantGrand mogą też być ozdobą każdego salonu, poniżej ich zdjęcia:

Pianina Yamahy z lat wcześniejszych, czyli modele prezentowane w roku 2015 i 2016, obecnie sprzedawane jedynie na rynku wtórnym: 

Bardzo udaną serią pianin Yamahy jest seria Clavinova CLP-5xx, czyli modele: CLP-525, CLP-535, CLP-545, CLP-575 i CLP-585, oto ich opis: 

Seria Clavinova CLP-5xx:

Yamaha Clavinova CLP-525:

Główne specyfikacje modelu CLP-525:

• mechanizm klawiatury typu "Graded Hammer 3", czyli klawiatura młoteczkowa typ 3

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFIIIS

• polifonia: 256

• liczba brzmień: 10

• moc głośników: 2x20W

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-525:

Klawiatura: dość twarda i bardziej oporna w porównaniu do zaawansowanych modeli z serii Clavinova, jak np. CLP-545, CLP-575 czy CLP-585. 

Brzmienie: tak jak w serii Arius - od dźwięku "c-trzykreślnego" w górę, czyli 2 górne oktawy mają zbyt ostre brzmienie. Basy mają ładny, naturalny dźwięk, dość głęboki (moc głośników to 2x20W). 

Cena sugerowana przez producenta dla modelu CLP-525 to 1390 euro.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-525. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-535:

Główne specyfikacje modelu CLP-535:

• mechanizm klawiatury typu "Graded Hammer 3X", czyli klawiatura młoteczkowa typ 3X (inny niż w CLP-525), z tzw. "wymykiem"

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX i Bosendorfer Imperial

• polifonia: 256

• liczba brzmień: 34

• moc głośników: 2x30W

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-535:

Klawiatura dość twarda, choć w porównaniu do CLP-525, model CLP-535 oferuje bardziej przyjazny mechanizm klawiatury: opór klawiszy jest mniejszy, łatwiej jest wydobyć pełne brzmienie. Dużym plusem modelu CLP-535 są próbki brzmieniowe, takie same jak w CLP-545, CLP-575 czy CLP-585. Zaletą tego modelu jest mocne, głębokie brzmienie dolnej części klawiatury.

Cena sugerowana przez producenta dla modelu CLP-535 to 1764 euro.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-535. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-545:

Główne specyfikacje modelu CLP-545:

• mechanizm klawiatury typu "Natural Wood X", czyli klawiatura drewniana, typ X, z tzw. "wymykiem"

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX i Bosendorfer Imperial

• polifonia: 256

• liczba brzmień: 34

• 20 rytmów

• moc głośników: (25W + 25W) x . Są to tzw. "dwudrożne" głośniki, które producent opisuje w następujący sposób: "do wyższych i średnich tonów dedykowane są specjalne głośniki, zapewniające dynamiczne brzmienie."

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-545:

Mechanika klawiatury modelu CLP-545 bardzo mi się spodobała - klawiatura nie jest zbyt twada, a równocześnie jest głębsza od tańszych modeli Yamahy. Oceniam klawiaturę jak najlepiej  - jest taka, jaka, moim zdaniem, powinna być: o odpowiedniej twardości oraz z bardzo dużą możliwością pogłębiania brzmienia.

Brzmienie w górnej części klawiatury wciąż za ostre, jednak w odróżnieniu od CLP-525 czy CLP-535, jest to tylko w skrajnej, najwyższej oktawie. Poza górną oktawą, dźwięk jest piękny i wyrównany, czyli nawet przy grze forte nie zaskakują zbyt ostre dźwięki.

Cena sugerowana przez producenta dla modelu CLP-545 to 2300 euro.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-545. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-575:

Główne specyfikacje modelu CLP-575:

• mechanizm klawiatury typu "Linear Graded Hammers, Natural Wood X", czyli klawiatura drewniana, typ X, z liniowo ważonymi młoteczkami oraz z tzw. "wymykiem"

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX i Bosendorfer Imperial

• polifonia: 256

• liczba brzmień: 34

• 20 rytmów

• moc głośników: (40W + 40W) x 2. Są to tzw. głośniki dwudrożne, jak w CLP-545.

• 303 utwory do ćwiczeń

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-575:

Klawiatura świetna, wydała mi się bardziej miękka niż klawiatura modelu CLP-545. Choć ważny jest opór klawiszy w pianinach cyfrowych, tak, by palce musiały pracować z odpowiednią siłą, to klawiatura CLP-575 bardziej mi się spodobała niż CLP-545. W tańszych modelach Yamahy, twardość klawiatury jest nadmierna i nienaturalna. W przypadku modelu CLP-575 klawiatura stawia naturalny opór, a równocześnie umożliwia uzyskanie głębi dźwięku.

W modelach serii Clavinova, być może z wyjątkiem CLP-525, brzmienie pianin jest naturalne, głębokie - godne polecenia. Jedynym minusem jest ostrość dźwięków w najwyższych oktawach, czyli zbyt mocne brzmienie sopranów. W pianinie CLP-575 ten problem jest niezauważalny, myślę, że to dzięki zastosowanemu mechanizmowi klawiatury typu: "Linear Graded Hammer". Oznacza on, że każdy klawiasz jest doważany młoteczkiem o innej wadze. Oczywiście różnice w wadze są symboliczne, jednak ich zastosowanie pozwoliło w przypadku CLP-575 na uzyskanie klawiatury o naturalnym, liniowym obciążeniu klawiszy oraz na wyrównanie zbyt ostrych brzmień górnych oktaw, które występują w tańszych modelach Yamahy.

Cena sugerowana przez producenta dla modelu CLP-575 to 2900 euro.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-575. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Yamaha Clavinova CLP-585:

Główne specyfikacje modelu CLP-585:

• mechanizm klawiatury typu "Linear Graded Hammers, Natural Wood X with counterweight", czyli klawiatura drewniana, typ X, z liniowo ważonymi młoteczkami i przeciwwagą oraz z tzw. "wymykiem"

• pokrycie klawiatury lakierem imitującym kość słoniową

• próbki brzmieniowe typu CFX i Bosendorfer Imperial

• polifonia: 256

• liczba brzmień: 48 brzmień panelu głównego oraz 480 brzmień XG

• 20 rytmów

• moc głośników: (30W + 30W + 30W) x 2

• 303 utwory do ćwiczeń

Moja opinia o klawiaturze i brzmieniu CLP-585:

Klawiatura pianina CLP-585 jest podobna do tej w modelu CLP-575, choć wydaje się badziej miękka i głęboka. Gra się wspaniale, pianino to daje możliwość pogłębiania brzmienia w bardzo wielu warstwach dynamicznych, dźwięki (nawet te z najwyższych oktaw) nie wyskakują. W przypadku modeli serii Clavinova jest ścisła zależność między jakością a ceną - czyli każdy kolejny, droższy model, posiada lepszą klawiaturę i brzmienie. (Przykładowo w przypadku pianin Roland nie ma takiej zależności). Model CLP-585 jest obecnie najdroższym z serii Clavonova CLP, jest też zdecydowanie najlepszy.

Cena sugerowana przez producenta dla modelu CLP-585 to ok. 4000 euro.

Poniżej zdjęcia pianina CLP-585. Należy kliknąć, by powiększyć zdjęcie:

Porównanie głównych funkcji pianin cyfrowych Clavinova, dawna seria 5xx:

W przypadku serii Clavinova, każdy kolejny (droższy) model oferuje lepszą klawiaturę, bogatsze brzmienie, mocniejsze głośniki oraz dodatkowe opcje, zaprezentowane w powyższej tabeli. Główne różnice, poza jakością brzmienia i klawiatury, to m.in.:

• ilość brzmień

• akompaniament i rytmy

• efekty Chorus, Brillance itd

• funkcja edukacyjna

Nie dodałam do porównania kilku określeń technicznych, które są już zawarte w opisie pracy klawiatury lub w opinii o brzmieniu. Przykładem może być opcja "wymyku" ("escapement"), dostępna we wszystkich modelach poza pianinem CLP-525. Jest to raczej techniczne rozwiązanie, które klient odczuwa jako mniej lub bardziej pozytywne wrażenia dotyczące klawiatury. 

Podobnie z efektem "Virtual Resonance Modeling - VRM" dostępnym dla modeli CLP-575 i CLP-585. Według opisu producenta, VRM "oblicza różne stany strun dla każdego z 88 klawiszy. Dzięki temu, instrument gwarantuje bogatą ekspresję muzyka, odzwierciedlając wiele czynników wpływających na brzmienie." Opisane wcześniej - pozytywne -  wrażenia z brzmienia CLP-575 i CLP-585 już zawierają w sobie korzyść danego elementu technicznego, stąd nie jest on przedstawiony w poniższej tabeli.

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące któregoś z pianin, to proszę napisać w komentarzu  - chętnie pomogę!